In mijn ervaring is het lastig om een consistente waarde voor RT-60 te meten. Afhankelijk van de meetmethode kom ik op andere waarden uit. Hier thuis zit ik met de luidsprekers als full-range excitatiebron op de luisterplek rond 0,7 ms. Dat is volgens mij betrekkelijk hoog, maar niet opvallend. Toch klinkt dit naar mijn mening heel prettig.
Op sites van mensen die zich bezighouden met het beïnvloeden van de akoestiek (niet per se de jouwe) zie je vaak veel dempers terug. Die zorgen voor een kortere RT-60, maar dat hoeft m.i. lang niet altijd tot een betere klank te leiden. Het gaat er m.i. met name om dat bij reflecties het frequentiespectrum niet te veel wordt beïnvloed. Zolang je maar geen extreem grote of kleine RT-60 hebt, is er volgens mij weinig reden tot zorgen.
Ja, ik heb jouw betoog van een pagina terug gelezen (waarin je besluit inhoudelijk te reageren), en denk dat je het daar heel verstandig stelt. Met name dat wat je over demping opmerkt is maar al te waar: selectieve absorptie kan het probleem in feite ook verergeren, omdat het ervoor zorgt dat er een vorm van kleuring wordt geïntroduceerd die aanvankelijk wel 'goed' lijkt te klinken, maar bij nader inzien meer wegheeft van een effect.
Over het algemeen is het zo dat er in de meeste thuissituaties
geen behoefte is aan hoogabsorptie, terwijl die schuimpjes nu juist vooral hoogabsorptie inbrengen. De grootste absorptiebehoefte ligt in het middengebied (400-3000Hz), en om dat aan te pakken kom je er niet met noppenschuim van de Gamma en ook niet met minerale wol of andere akoestische schuimpjes van 25mm dik. Veel teveel hoogabsorptie en veel te weinig absorptie onder 1500Hz...
Zoals ook met hardware het geval is worden veranderingen teveel aangezien voor verbeteringen. Ik noem dat altijd "de euforie van het nieuwe". Na enige tijd, als het nieuwe eraf is, blijkt het probleem toch nog te bestaan, zij het in een iets andere vorm. Ik heb het opgegeven om te reageren op het soort posts dat aanstuurt op toepassing van schuimpjes als oplossing voor akoestische problemen met de nagalmtijd. Niet omdat ik niet meer wil reageren, maar omdat het predikaat "bevooroordeeld" al gauw valt. Natuurlijk ben ik bevooroordeeld, want ik ken het verschil tussen lapmiddelen en oplossingen maar al te goed. Ik ken echter ook de lol van deze hobby en experimenteren maakt daar deel van uit. De weg van trial-and-error is par excellence die van de gemiddelde forummer. Leerzaam en zinvol!
De klanten die mij serieus raadplegen wensen echter in de meeste gevallen niet te experimenteren en zoeken een totaaloplossing die recht doet aan hun ruimte (woongenot). Verreweg de meeste hedendaagse woonkamers zijn zodanig ingericht dat natuurlijke absorptie grotendeels ontbreekt. Daarvoor hoef je niet eens te meten: als je kinderen hebt is het al meteen merkbaar. Echter, als je investeringen hebt gedaan voor audio hardware in de orde van grootte van tienduizend of meer euros, gaat het niet werken om zomaar wat met schuim en systeemplafonds te gaan spelen. Bijna alle systeemplafonds absorberen veel teveel hoog en te weinig midden. Ze zijn niet primair bedoeld voor muziekruimtes maar voor het corrigeren van spraakverstaanbaarheid. Toch is het zo dat toepassing van zo'n plafond de nagalmtijden van moderne, kale nieuwbouwruimtes met tegelvloeren en glas kunnen terugbrengen tot onder de seconde en dat is best een verbetering van formaat! Het wordt er al met al veel beter op, ondanks dat het hoog overgedempt raakt.
Extreem lang wil, voor huiskamerbegrippen, zeggen dat RT60 groter is dan 1s. Zulke spaarzaam en hard ingerichte ruimtes komen makkelijk boven de seconde uit en dan is een systeemplafond of een andere, feitelijk al te selectief absorberende oplossing best een verbetering ten opzichte van niets doen. Maar tegelijk vind ik dat als je toch bereid bent om een systeemplafond te installeren, je beter even kunt doordenken om er een te vinden dat enigszins past bij de gemeten akoestische infrastructuur en dat betekent in 9 van de 10 gevallen een plafond dat het hoog veel meer met rust laat en het middengebied en het laag veel meer aanpakt. Een bèta-variant is te verkiezen boven een alfa-variant. Maar de markt wordt overspoeld met alfa-varianten, terwijl er voor de particulier niet heel veel keuze in bèta-varianten is. Ze bestaan wel, maar als de minimale afnamehoeveelheid 200 vierkante meter is schiet het ook niet op natuurlijk...
Toch... de beste manier om er te komen is middels een stappenplan en om dan tussentijds metingen te doen zodat je de kloof tussen simulatie en objectieve meting steeds kunt bijstellen. Een eindmeting laat immers zien of je het goed gedaan hebt en of er al of niet sprake is geweest van al te uitbundige selectieve absorptie. Het probleem is een beetje dat mensen me vaak laten komen als ze al een hoop gedaan hebben. Correctie van restproblemen is moeilijker dan het van de grond af aan opzetten van een plan van aanpak...
Nagalmtijd is niet alles wat er is, maar zodra je in de buurt van de seconde komt of er overheen gaat is het mijns inziens wel het primaire probleem om de aandacht op te richten. Ligt de breedbandige galmtijd lager, zo tussen 0,6 en 0,9s dan zijn er andere aandachtspunten die mischien meer zoden aan de dijk zetten. Strategische diffusie is er zo een. Ik weet dat Zee het fraai voor elkaar heeft, al heb ik het niet zelf gehoord. Voor een groot deel is dat natuurlijk een zaak van hardware, maar het is ook een zaak van goed overdachte diffusie.
Ik meen dat er drie peilers zijn die kwaliteitsweergave mogelijk maken. Verwaarlozing van om het even welke van die drie kan niet met een andere goedgemaakt worden.
Opstelling, hardware en akoestiek.
Zelfs de beste hardware in een akoestisch optimale ruimte kan nog heel belabberd klinken als de opstelling (op grond van de wooneisen) gecompromitteerd is. Dat los je niet op met andere versterkers en ook niet met nog meer basstraps, maar enkel door de opstelling te verbeteren.
Opstelling is voor de gebruiker zelf -- het is het gebruikersaandeel dat niemand anders voor je kan oplossen en verfijnen.
Hardware is niet enkel een zaak van de inhoud van de portemonnee, maar vooral ook van kennis omtrent matching. Ik was eergisteren bij een klant met een werkelijk prachtige set en dito akoestiek. De grote speakers stonden te wiebelen op een kleed. Je kunt doen wat je wilt, maar dat gaat alleen opgelost worden door dat kleed eronder weg te halen, maar het zijn soms van die punten die blijkbaar over het hoofd gezien worden.
Akoestiek is vooralsnog voor de expert, d.w.z. voor degeen die er bovengemiddeld veel mee experimenteerde en die expertise kan omzetten in praktische aanwijzingen. Je hoeft er niet zoveel voor te hebben gestudeerd. Gezond verstand en wat basiskennis is goed, maar expertise en ervaring is onbetaalbaar en niet te leren.
Genoeg vervuiling van dit topic... Het spijt me voor de vele woorden; ik hoop dat ze op hun plek zijn!
