Epson TW9300

[J.A.F._Doorhof]

Vandaag binnen gekomen en dus maar meteen aan het werk ermee gegaan.
Dit is geen pre-sample dus echt een verkoop model, vandaar dat sommige dingen anders kunnen zijn dan bij voorgaande reviews.

Ik ben wel meestal van de kortere reviews, dus here we go.

Uiterlijk
De unit is duidelijk wat gegroeid in gewicht en formaat, nog steeds niet MEGA groot, maar... het is wel een aanwezige jongen.
Over smaak valt te twisten maar ik vind de Epsons er altijd netjes uitzien, de 9300 is mooi rond en ik vind het een mooie projector.

Lensshift
Velen hebben er om gevraagd en hier is het dan, een volledig bedienbare lensshift, zoom en focus via de afstandsbediening, en niet onbelangrijk, ook geheugens voor de lens posities.

De nieuwe dingen
Dit is een unit met een e-shift optie.
Dit betekend feitelijk dat er een 1080P paneel gebruikt word maar door het "verschuiven" van pixels je een SEMI hogere resolutie krijgt, eigenlijk vult het gewoon de pixel gaps op en word er via scaling informatie bij gezet, dus je gaat niet echt naar 4K maar het is een zeer mooie tussenstap zullen we maar zeggen. De unit is 100% compatible met 4K zoals ik het hier kan zien, we hebben er een BT2020 HDR, Scamble on full 4K signaal heen gestuurd met HDCP 2.2 en dit werd gewoon netjes opgepakt.

4K materiaal zal er nooit zo uit zien als op een Sony of echte 4K projector maar als "tussenstap" is dit toch wel heel erg mooi, helemaal gezien het prijs verschil. Je betaald toch duidelijk een heel stuk minder namelijk voor de Epson dan voor een native 4K unit (3299.00 is de advies verkoopprijs). En als je dat in ogenschouw neemt doet de 9300 het wel HEEL ERG netjes.

Verder is de 9300 uitgerust met iets dat in mijn optiek ELKE unit vanaf nu mag hebben, een uniformiteit calibratie engine. Zegt de normale gebruiker niet zoveel maar in het kort, elk paneel kan verkleuringen hebben of krijgen, hier kun je niets aan doen, het is gewoon zo, valt dit binnen de marge is er niets aan de hand of moet je ermee leven, valt het buiten de marge worden units vaak omgeruild, als je net op de grens zit en net zo kritisch bent als ik.... wel dan ben je de pineut eigenlijk in het kort.

De 9300 heeft voor het eerst de optie om op verschillende punten in het scherm een grayscale aanpassing te doen, de patronen lopen ook netjes over het hele gebied, dus niet alleen bv 50IRE, je kan netjes van licht naar donker, dit is een ABSOLUUT hoogtepunt voor mij ten gunste van de 9300. De meest gehoorde klacht is namelijk juist verkleuringen en dit lost Epson nu zeer netjes op.

Natuurlijk hebben we ook weer panel alignement waarmee je ervoor kan zorgen dat alle kleurtjes netjes op elkaar liggen.

De metingen
Uit de doos in de cinema stand, niet om over naar huis te schrijven en na de calibratie.... wel.....
Je kan zien dat Epson een soort van reset heeft uitgevoerd in het toestel, de performance is super, de contrast ratios (later meer) zijn zeer goed, overall is dit gewoon een super projector maar..... CMS mogen ze wel weer wat aan werken want dat is niet helemaal goed te krijgen, vooral de kleuren Magenta en blauw zijn in onze unit eigenlijk boven de standaard waarvan ik zeg "zeer goed", het is zeker niet slecht maar het is wel jammer zullen we maar zeggen.

Grayscale is zeer goed te krijgen.

Een ander opvallend ding was dat het wit absoluut clipped tot ik super white inschakelde, dit is niet zoals het hoort, en ook JVC een dergelijke bug in hun machines (waar je HDMI op expanded moet zetten ipv limited), uiteindelijk werkt het, en de metingen zijn goed, maar..... het hoort niet zo.

Dan contrast
Full on full off is volgens sommige het meest belangrijke dus daar beginnen we maar mee :
In volledig gekalibreerde stand zonder iris, dus native paneel, komen we uit op een zeer nette 3050:1
Met iris klimt dit BEHOORLIJK op namelijk naar 69750:1 (dit is heel netjes)

Hoewel full on en full off best belangrijk is, vind ik persoonlijk ANSI contrast veel belangrijker bij dit soort units en ook daar stelt de 9300 niet teleur, onze unit had een zeer respectabele 430:1 als ANSI contrast, en dit is gewoon zeer goed.

Dit betekend feitelijk dat als je een film kijkt met veel hoog contrast scenes je dit ook echt zult ervaren als hoog contrast scenes en niet een soort van witte waas over je zwart heen ziet. Erg mooi in combinatie met voorgaande waardes (deze hangen namelijk ALTIJD samen).

BT2020
Er word mee geschermd, er word mee gegoocheld, er word mee geschreeuwd.....
Maar in de realiteit is het eigenlijk allemaal maar zeer zeer beperkt.
HDR is here to stay, het is anders dan 3D waar je een bril voor nodig hebt en het is een techniek die een ENORME potentie heeft, op dit moment gebruiken we echter eigenlijk nog amper wat van die enorme mogelijkheden. Op LCD of OLED schermen zie je een flink verschil maar is bv een calibratie vaak uitgesloten omdat alle waardes zo "uitgerekt" worden dat als we maar wat veranderen het halve beeld instort.

Bij projectoren is het niet anders.
HDR calibreren is op dit moment eigenlijk alleen maar af te raden, licht bijstellen en verder met rust laten.
De kleurspace word bij lange na niet gehaald, de lichtoutput licht er MIJLENVER vanaf, de gamma klopt van geen kanten.....

Erg negatief?
Nee hoor....
Eigenlijk juist zeer positief.

Op dit moment zie je al een flink verschil met HDR films, het kan mis gaan als de transfer slecht is maar als je een goede transfer hebt dan is het wel degelijk genieten en zie je kleuren die je normaal nooit gezien hebt, en dit is dus nog maar het begin. Het voordeel van deze techniek is dat we nu spelers en disken kopen die er in de nabije en verdere toekomst alleen maar NOG beter uit gaan zien. Als ik nu naar scenes kijk van Batman vs Superman dan is de transfer op gedeeltes gewoon "fricking" geniaal met enorme zwart detaillering en mooie doorlopen in de lichte gebieden, de kleuren die je ziet SPATTEN van het scherm maar de huidstinten zijn perfect.... dit is wat ik wil zien, VUUR rood van een achterlamp of een volledig doortekende vuurbal.... maar natuurlijke huidstinten.

Nogmaals, nu is HDR al duidelijk anders dan dezelfde BD, en naarmate de projectoren beter worden word dit verschil steeds groter (hoera eindelijk een reden om elke keer nieuwe projectoren te kopen )

Beeldervaring
Niet totaal onbelangrijk.
Bij de JVC adviseer ik om E-shift UIT te laten staan op alles dat geen 4K is.
Op de Epson (met de juiste instelling, en dat is echt even uitzoeken met de instellingen) is het een genot om naar een DVD/BD te kijken. Ik ga je niet vertellen dat je 4K kwaliteit krijgt uit je BD of DVD, sterker je krijgt geen 4K beleving uit een 4K bron, maar het is wel DUIDELIJK beter dan een standaard BD op 1080P.

Op zich ook logisch.
Normaliter heb je 1920x1080 aan resolutie.
Als je daar 1920x1080 heen stuurt is er natuurlijk geen "ruimte" over voor verscherping, immers in het digitale tijdperk kan een pixel maar 1 waarde hebben, en dat is OF het originele materiaal OF iets anders, dus ELKE aanpassing die je doet haalt feitelijk detail weg.

Als je echter e-shift achtige technieken gebruikt dan krijg je ineens meer resolutie tot je beschikking (niet helemaal, maar laten we het zo zeggen, je kan iets meer doen met de tussenliggende pixels), dit betekend dat als je SLIM je scherpte instellingen afstelt je dus inderdaad net iets meer scherpte en detail uit je beeld kan krijgen, maar dit moet je wel VOORZICHTIG doen, anders ben je alsnog fijn detail kwijt.

Bewegingen zien er ook op deze Epson weer goed uit, alles blijft goed scherp en gedetailleerd.
Ook met e-shift aan is er niets/tot zeer weinig aan te merken op het beeld.

Wat opvalt is de diepte en analoge look in het beeld, het lijkt een beetje een "broken record" maar elke stap die LCD maakt komen ze meer en meer tegen dat filmische beeld van Sony/LcOS en JVC/D-Ila aan, sterker op sommige punten vind ik de Epson 9300 mooier dan de VW45 qua look (vooral diepte en de 45 is al zo mooi).

Conclusie
Epson zet een wereld projector neer voor een wereld prijs.
Voor advies verkoop 3299.00 (mail ons voor een mooie actuele prijs) zet Epson een unit neer waarvan ik zou zeggen "NO BRAINER". Dit is een projector die je gewoon niet hoeft te bekijken, dit kun je blind bestellen. Maar koop hem wel bij iemand waarvan je zeker weet dat de calibraties in orde zijn, want dit is best een pittig apparaatje en een CMS waar je simpelweg concessies moet doen, maar dit mag zeker de pret en ervaring niet drukken want het eindresultaat is gewoon adembenemend mooi......

[J.A.F._Doorhof]

REC709 metingen.
Gamma loopt een heel klein beetje weg, maar dit is echt minimaal en met de werking van de iris word dit eigenlijk al verwaarloosbaar.

[J.A.F._Doorhof]

Een plot van de TW9300 gevoed met een generator op:
BT2020
Scramble
HDCP 2.2
FULL 4K
HDR

Zoals je ziet, het komt niet echt in de buurt van het spectrum wat zou moeten..... maar..... dat zou uniek zijn aangezien er nog maar een paar toestellen zijn die dit wel doen, en daar betaal je enkele tienduizenden euros voor en ze hebben het formaat van een studio monitor, alle andere toestellen komen misschien iets verder, en sommige zelfs minder ver.

Laten we het "groeigebied noemen" of gewoon "de toekomst word nog mooier".

[boekhour]

Frank, naast de "standaard"- callibratie stellen jullie ook e-shift-instellingen, raster, "nieuwe verkleuringen optie" en dat soort zaken in? Behoort dit ook tot de calibratie?

En nog een andere vraag hoe zit het met het geluidsniveau van de projector? Moeten we nog steeds in ecomodes draaien om dit binnen de perken te houden of is tie nu aanzienlijk stiller.

Een ander minpunt van de vorige Epson projectoren was het gedonder met stof, doordat de luchtstroom langs de panelen loopt. Is dit nu inmiddels opgelost?

[J.A.F._Doorhof]

Je kan niet zeggen of iets is opgelost als we de projector net een dag binnen hebben
Het lijkt een nieuw ontwerp dus ik neem aan dat ook daar naar gekeken is.

Als we kalibreren bij 200 uur word ook de uniformiteit aangepast, niet bij nieuw, dit heeft heel weinig zin op dat moment.
Geluidsniveau is rustig maar op niet ECO standen hoor je hem nog steeds, het zal iets minder zijn maar zeker niet een HEEL stuk rustiger.

Raster moet je altijd op locatie doen, dit kan eigenlijk niet in een calibratie, maar gelukkig is dat enorm simpel te doen.

[maximus79]

Bedankt voor de review, zo goed als zeker dat dit de opvolger word van mijn vw95.

[J.A.F._Doorhof]

zul je absoluut geen gekke deal mee maken, je mag me altijd mailen voor een leuke aanbieding, ik ga dat niet zelfstandig in een PM doen (hou niet van spam )

[RonG]

Bedankt voor de review, zo goed als zeker dat dit de opvolger word van mijn vw95.

Idd bedankt voor de review, was al overtuigd maar nu nog meer. Zal een waardige opvolger van mijn 8100 worden

[RonG]

Hoe is het eigenlijk het foto's kijken op deze PJ? Op de 8100 ben ik er niet zo blij mee, het ziet wel goed uit maar bekijk ze liever op de tv of Ipad.

[DVDmartinDVD]

Is deze 9300 nu officieel te koop?

[J.A.F._Doorhof]

Hij is officieel te koop.
Foto's zien er goed uit, waarom zou dat niet mooi zijn?
Of wel wat is het probleem waar je nu tegenaanloopt ?

[wolfkampf]

Ik vind dit wel een interessante pj 
Ik moet nodig langs komen voor de her calibratie van mijn hw40. Ik hoop dan dat je de 9300 in de demo ruimte hebt staan. Zojuist even de zoom en lensshift opgezocht en ook dit is interessant voor mijn woonkamer. Zal er nog een epson aanbieding komen met weer iets interessants erbij zoals een ps4 of iets     

[J.A.F._Doorhof]

GEEN idee.
Maar gezien dat de introductie net is geweest denk ik voorlopig niet.

[sparda]

Knappe geste!! Veel succes ermee! (Ik ga nog maar eens kijken of er niet wat is bijgekomen op mijn rekeningen :p )

[J.A.F._Doorhof]

we leveren alleen met ISF.
Regiovrij is zover ik weet inderdaad voor alles.

[Dirk]

Als extraatje voor alle ITC Home Theater klanten krijg je er exclusief een gratis regio vrij kit bij.

Regiovrij is zover ik weet inderdaad voor alles.

vraag het anders ff aan de baas...dan weten we 't zeker 

[MLCinema]

Dat is echt een toffe aanbieding. Precies de twee componenten die ik zelf zou willen hebben. Helaas geen budget op dit moment . Ik ben heel benieuwd naar het plaatje van deze Epson beamer. Hopelijk volgend jaar wel het budget voorhanden om een dergelijke stap te kunnen maken.

Je spreekt in je review over de vergelijking met de HW45, heb je deze ook vergeleken met de HW65? Die komt prijstechnisch meer overeen en zou op basis van positionering een logischere concurrent zijn. Of is het verschil tussen HW45 en HW65 klein?

[J.A.F._Doorhof]

Je zou ze echt naast elkaar moeten zetten.
Feit is dat de Epson 4K aankan en de Sony niet dus dat kan voor sommige mensen al direct de doorbraak zijn.

[wolfkampf]

Ik vind ook de zoom en de lensshift veel aantrekkelijker!

[master30]

Ik vind ook de zoom en de lensshift veel aantrekkelijker!

Ik ook 

[RonG]

we leveren alleen met ISF.

Frank,

Kalibreer je op 3 standen. 3D, 2D en "HDR"?

Heb in een Duits filmpje gezien dat een ook ISF gecertificeerde calibrateur dat doet (zeg ik dat goed )
Wat niet gezegd wordt is, moet men dan handmatig omschakelen wanneer men een 2D, 3D of 4K kijkt of gaat dat automatisch?

Hier het filmpje, Vanaf 20:37
https://www.youtube.com/watch?v=h2piWZYnLtc

[J.A.F._Doorhof]

We calibreren op HD, 3D en HDR inderdaad
HDR is alleen nooit perfect te krijgen op dit moment

[wolfkampf]

is de 9300 er ook in het wit? of is dat alleen bij de 7300

[J.A.F._Doorhof]

9300 is er ook in het wit.

[wolfkampf]

9300 is er ook in het wit.

Oké top