Syntaxis, fullrange electrostaten met het formaat van een gewone vloerstaander

[Harry HT]

Hallo,

Vorige maand ben ik naar een avond van de audioclub geweest, daar was Cees Ruijtenberg te gast. Cees heeft tijdens deze avond een theoretisch verhaal verteld over hoe electrostaten werken (+/-). Daarna hebben we naar de door hem ontwikkelde fullrange electrostaten De Syntaxis geluisterd.

Ook heeft hij uitgelegd hoe zijn membranen werken en wat de voordelen van een puntbron zijn.
Bijzonder was ook dat de Syntaxis geen gesloten wooferkast heeft, de woofers maken gebruik van de reflexie tegen de achtermuur. Het geluid weerkaatst via de achtermuur terug en vult het geluid dat vanaf de voorkant van de woofers komt aan.

 
Cees heeft van zijn werkgever (niet audio gerelateerd) de kans gekregen om "zijn" speaker de Syntaxis te ontwikkelen tot een fabrieks-speaker welke gewoon via een dealernetwerk te koop is. Belangstelling komt vooral vanuit het buitenland, de speaker is daar positief ontvangen. De Syntaxis is een prachtig klinkende speaker die tijdens de demonstratie de luisterruimte direct vulde en niet in het laag tekort kwam. En dat was bijzonder omdat wanneer je deze speakers ziet, ze niet in staat acht een fullrange geluid te produceren.
Doordat het membraan (tweeter) een puntbron heeft is ook de plaats waar je zit wat minder belangrijk geworden.

Lees verder op de site van deze fabriekspeaker de Syntaxis , ook voor dealer en technische informatie.
Ook staat op deze site een review van de Syntaxis uit het audioblad Luister (jan.04).

Cees doet meer dan werken voor een werkgever en het aan de man brengen van de Syntaxis. Cees verkoopt (online: Metrum Acoustics) half-fabrikaten om zelf kwaliteits versterkers of een Syntaxis te kunnen bouwen. Cees heeft inmiddels een nieuw membraan (ring radiator) ontwikkeld, wat niet in de fabrieks Syntaxis geleverd kan worden. De eigen ringradiator heeft een andere techniek dan de "brede" ringradiotor van Quad, welke bij storing moeilijk is te repareren (en ontwikkelen) omdat deze technisch erg ingewikkeld is.   
Hier de online site van Metrum Acoustics

DYZ'ers kunnen voor > 1900 euro met losse onderdelen die bij Metrum worden verkocht een Hybride systeem maken. Je kunt met deze onderdelen iets bouwen wat er op lijkt of bouwen naar eigen inzichten. De elementen van de Syntaxis zijn niet los te koop, maar de mooie de ringradiatoren wel, maar zijn geheel anders in opzet.
Een voorbeeld van een zelfbouwproject is hier hier te vinden.

Hier de online site van Metrum Acoustics

Oops, wel erg veel reclame. Maar goed ik was dan ook zeer onder de indruk van deze "kleine" speakers.

Gegroet,

Harry

[Bart_M]

Ziet er leuk uit... maar...
De plaatsing van deze speakers komt wel heel kritisch. En zou het geluidsbeeld niet vertroebelen omdat het geluid ook weer naar achter uitstraalt, en daarna weer teruggekaatst wordt?

[Shorty]

Zier er zéker leuk uit...

Laten we hopen dat ze die website een beetje aan de praat krijgen, want zo ziet het er een beetje scharrig uit.

VrGr,

Bart J.

[Harry HT]

Hallo,

Ziet er leuk uit... maar...

Klinkt ook leuk

De plaatsing van deze speakers komt wel heel kritisch. En zou het geluidsbeeld niet vertroebelen omdat het geluid ook weer naar achter uitstraalt, en daarna weer teruggekaatst wordt?

Nee het geluid vertroebeld niet (niet gehoord) en profiteert alleen maar van het terugkaatsende geluid, de speaker rekent daar zelfs op.
Door het open systeem heb je geen last van een bonkende woofer.

De plaatsing lijkt mij ook lastig, maar goed in de luisterruimte (vele harde wanden, vloer en hoog plafond) stond de speaker ook meer dan 1,5 meter van de wand.

Gegroet,

Harry

[garmtz]

Vreemd dat er nog bas uit dat ding komt. In theorie hangt de laagste bas die je weer kunt geven sterk samen met de breedte van de 'baffle'. Dit geldt zowel voor het elektrostatische paneel als de woofer. Er vindt namelijk akoestische kortsluiting plaats. Ik kan even niet de juiste formule bedenken die kan berekeken bij welke breedte welke laagste frequentie geldt, maar ik vrees dat om enige bas met authoriteit te krijgen je toch een veel bredere baffle nodig hebt. Door veel laag-energie naar achteren te sturen krijg je ook enorm veel "suck-out". Bij 1.5 m van de achterwand zit deze suck-out op 60 Hz, een frequentie die dit systeem amper zal halen...

[GreenGras]

Huh? Deze snap ik even niet Garmtz, een bredere baffle en daarbij verband met laagweergave? Volgens mij heeft de baffle werkelijk totaal niets te maken met het frequentiebereik, eerder afstralingsgedrag van de kast. Kan het zijn dat je de conus bedoeld?

Ik ben trouwens zelf ook erg sceptisch over het design maar heb de speaker nog niet in aktie gehoord en kan dus niet oordelen. Wel ben ik benieuwd naar het laag en bereik in de lage frequenties van deze speaker want dat wordt volgens mijn zonder kast een behoorlijk technisch verhaal...

[Niet actief]

Bijzonder was ook dat de Syntaxis geen gesloten wooferkast heeft, de woofers maken gebruik van de reflexie tegen de achtermuur. Het geluid weerkaatst via de achtermuur terug en vult het geluid dat vanaf de voorkant van de woofers komt aan.
Oops, wel erg veel reclame. Maar goed ik was dan ook zeer onder de indruk van deze "kleine" speakers.

Een gevolg van montage van een luidsprekerunit in een (gedeeltelijk) gesloten behuizing is de kastkleuring. Door woofers enkel in een frontpaneel  onder te brengen ontstaat geen kastkleuring.
Ziedaar de oplossing voor het elimineren van kastkleuring?
Nee, lijkt me niet.
Ik vraag me af, Harry, hoe het kan dat er toch laag komt uit een een open-baffle systeem. Weet jij hoe ze dat hebben aangepakt?

Het is in elk geval geen fullrange elektrostaat, anders zouden er geen woofers in zitten.

ThingMan.

[Shorty]

Het wonder van de bas-zonder-kast wordt al jaren verricht door Siegfried Linkwitz - een naam die luidsprekertechneuten bekend in de oren zal klinken. Hij bouwt zulke speakers al jaren en biedt ze zelfs aan als doe-het-zelf-project. Kijk maar eens op zijn website.

VrGr,

Bart J.

[Rob_Dingen]

Hoi

Dat is een oude bekende ik schat dat ik zeker 10 jaar geleden al bij Kees Ruitenberg ben geweest en naar de voorganger van dit ontwerp heb geluisterd op mijn eigen gebouwde OTL Buizen eindversterker.
Toen zater er ook 2 Dynaudio woofers in en 2 electrostatische paneeltjes en klonk de speaker erg goed en ik durf eigenlijk wel te stellen dat het een van de beste hybryde weergevers is die ik gehoord heb mt uiteraard ook wel nadelen maar die heeft iedere speaker.
De breedte van de Baffle bepaalt hierbij dit systeem het laag kantelpunt dus hoe smaller de baffle des te minder diep gaat de speaker.
Wat Kees heeft uitgedokterd is dat bij het punt waar de electrostaat begint de woofer af moet vallen maar omdat er geen kast is valt ook het laag naar lagere freq steeds meer af door acoustische kortsluiting.
Wat hij heeft gedaan is zeg maar een filter op 70Hz gelegt die zorgt dat de acoustische kortsluiting gekorigeerd word en hij heeft de breedte van de baffle zo gemaakt dat dicht bij het overname punt de correctie van de acoustische kortsluiting niet meer nodig is en dan de speaker normaal af gaat vallen door het filter.
Ik hoop dat de uitleg een beetje duidelijk is.

Rob

[Niet actief]

Dat is een oude bekende ik schat dat ik zeker 10 jaar geleden al bij Kees Ruitenberg ben geweest en naar de voorganger van dit ontwerp heb geluisterd op mijn eigen gebouwde OTL Buizen eindversterker.

Hoi Rob,
Als ik het wel heb heeft Kees een jaar of 12 geleden een winkel gehad in Waalwijk. Ik herinner mij nog zijn "Pavane" luidspreker (Metrum?). Ik heb zelfs nog eens bij hem gesolliciteerd toen ik nog dacht dat je met luidsprekers bouwen geld kon verdienen......

De breedte van de Baffle bepaalt hierbij dit systeem het laag kantelpunt dus hoe smaller de baffle des te minder diep gaat de speaker.
Wat Kees heeft uitgedokterd is dat bij het punt waar de electrostaat begint de woofer af moet vallen maar omdat er geen kast is valt ook het laag naar lagere freq steeds meer af door acoustische kortsluiting.

Dat betekent dus dat in het laag de luidspreker reusachtig snel afvalt door de smalle open baffle. Onder 100 Hz kan er theoretisch geen hoorbaar geluid worden geproduceerd, omdat de golven van voor- en achterkant van de conus elkaar ontmoeten en opheffen.
Hierboven heb jij het over de overnamefrequentie tussen laag en middenunit, terwijl het besproken probleem voortkomt uit de onderste grensfrequentie van het systeem.

Wat hij heeft gedaan is zeg maar een filter op 70Hz gelegt die zorgt dat de acoustische kortsluiting gekorigeerd word en hij heeft de breedte van de baffle zo gemaakt dat dicht bij het overname punt de correctie van de acoustische kortsluiting niet meer nodig is en dan de speaker normaal af gaat vallen door het filter.
Ik hoop dat de uitleg een beetje duidelijk is.
Rob

Eerlijk gezegd voor mij niet, Rob. Want wat is "een filter op 70Hz dat de kortsluiting corrigeert"? Wat zou dat voor een filter kunnen zijn? Dat moet welhaast actief zijn, want bij mijn weten bestaat er geen "akoestisch kortsluitingsfilter" om een natuurkundig gegeven te omzeilen, toch?
Misschien bedoelen we beide iets anders: jij doelt op de overnamefrequentie tussen laag en midden, maar ik doel op de onderste grensfrequentie, die (theoretisch) niet echt onder de 100Hz kan liggen.
Hoort bij dit systeem misschien een subwoofer?

ThingMan.

[Harry HT]

Hallo,

Ik vraag me af, Harry, hoe het kan dat er toch laag komt uit een een open-baffle systeem. Weet jij hoe ze dat hebben aangepakt?

Ik heb nog wat info over de werking verkregen.
Los van achterwand en achterzijde van de speaker, dien je eerst voldoende rendement te creeren. Dit verkregen rendement wordt opgebouwd door de twee woofers die samen aan de voorzijde 6 dB meer geven als een enkele woofer. De som hiervan is 93dB. Daarna wordt de energie van achteren vectorisch bij de voorzijde opgeteld. Dit betekent dat je er weer 6dB bij op kunt tellen vanaf 400 Hz is 99 dB. Naar beneden toe neemt dat door de steeds langere golflengte af, zodat het rendement naar beneden toe met 6dB per octaaf afneemt. Uiteindelijk zul je bij 50 Hz ongeveer 84dB overhouden. Als je vanaf genoemde 50 Hz met 6dB filtert hou je een rechte lijn over van 84dB rendement tot aan de wisselfrequentie ( 400 Hz).

Volgende punt is de achterwand waar dit vecorische spelletje opnieuw gaat spelen maar dan voor frequenties lager dan 50 Hz. Resultaat is een weergave die vrijwel recht door gaat tot 25 Hz. Helaas is Cees niet in staat dit verhaal nog verder te verduidelijken daar dit een avondvullende uitleg behoeft. Op www.linkwitzlab.com gaat de theorie verder hierover.

Zelf kan ik er niet veel meer over vertellen, ik heb te weinig technische achtergrond (zegmaar geen) om vragen over techniek te kunnen beantwoorden.

Maar mijn bedoeling met het openen van dit topic is mijn enthousiasme te delen met anderen en andere forummers te informeren over dit produkt.  

Gegroet,

Harry

[Rob_Dingen]

Hoi Toine

Ik hoop dat na Harry zijn verhaal het nu wel duidelijk word.
Dus de acoustische afval is 6dB per octaaf en het kantelpunt is 400Hz.
Nu maak je de Baffle zo breed dat je onder de 400Hz door acoustische kortsluiting een afval krijgt van 6dB per oktaaf.
Als je nu op 60Hz een filter maakt van 6dB per oktaaf corrigeert hij de acoustische kortsluiting.
Maar er moet ook nog gefilterd worden bij 400Hz hiervoor zorgt dan de baffle want de kortsluiting stopt bij 400Hz en de woofers vallen nu 6dB per oktaaf af.
Het was inderdaad in Waalwijk waar ik geweest ben Kees was overigens zwaar onder de indruk van de OTL.

Rob

[garmtz]

Oftewel, de laag-af van de woofers met 6 dB/octaaf door akoestische kortsluiting wordt door een inverse filter (dus hoog-af) van 6 dB/octaaf tenietgedaan? Heb ik het dan goed begrepen? Betekent dat niet dat je erg veel vermogen nodig hebt voor de laagste octaven en dat de maximale geluidsdruk tegenvalt? Een zelfde systeem gebruikt BagEnd en noemt dat "ELF".

[garmtz]

Huh? Deze snap ik even niet Garmtz, een bredere baffle en daarbij verband met laagweergave? Volgens mij heeft de baffle werkelijk totaal niets te maken met het frequentiebereik, eerder afstralingsgedrag van de kast. Kan het zijn dat je de conus bedoeld?

Lees even bovenstaande GreenGras... Bij een compleet open systeem bepaald de baffle de laagste frequentie die zonder akoestische kortsluiting kan worden weergegeven. Is gewoon natuurkunde... Een gesloten luidspreker heeft een oneindig brede baffle (dat betekent niet dat de speaker oneindig diep kan!!).

[Rob_Dingen]

Hoi Garmt

Dat is inderdaad het nadeel van het systeem de maximale druk maar voor normaal audio is dat ruim voldoende niet voor het geweld dat HT heet of je moet ze op small zetten.
Het is echt een hele mooie speaker om naar te luisteren en zeker ook het laag.

Rob

[Niet actief]

Het is echt een hele mooie speaker om naar te luisteren en zeker ook het laag.

De afwezigheid van karakteristieke kastkleuring doet menig wenbrauw fronsen: "klopt dit laag wel???"
Zoiets als wat je met een goede schermluidsprekers teweeg kunt brengen. In dat opzicht is de dipolaire afstraling van de woofers wel analoog aan die van het elektrostatische midden en hoog.

ThingMan.

[Shorty]

Volgens Linkwitz is het niet alleen het ontbreken van kastkleuring waardoor de bassen uit zijn luidsprekers zo schoon klinken. Het zou ook veroorzaakt worden doordat dipool-bas anders koppelt met de ruimte dan monopool-bas, indien ze zich op dezelfde plaats in die ruimte bevinden.
Hoe dat komt is nog niet geheel duidelijk, staat in dit artikel, dat Linkwitz ooit voor het tijdschrift van de AES schreef.
Dipole-bas heeft natuurlijk hetzelfde afstraalpatroon als een elektrostaat. In de jaren ' 80 is het al eens toegepast door Celestion als laaghulp voor hun 600.
In tegenstelling tot Syntaxis monteert Linkwitz overigens de tweede woofer aan de andere kant van de baffle, zodat de geluidsdruk aan beide zijden in evenwicht is.

VrGr,

Bart J.