Als fervent liefhebber van muziek en de weergave daarvan heb ik in de loop der jaren geleerd wat belangrijk is en wat niet als het gaat om weergave apparatuur en de ruimte waarin dat staat. Ik wil dat in dit topic delen met starters (wellicht heb je er wat aan).
Heb je vragen, stel ze dan gerust hier. Er is veel expertise op allerlei gebied binnen de groep van forumleden.
Als het gaat om de apparatuur en de condities waarin dat draait dan is voor goede resultaten de prioriteitsvolgorde wat mij betreft als volgt:
1. De luidsprekers en de opstelling daarvan
2. De akoestiek / grootte / vorm van de ruimte (helaas vaak marginaal beïnvloedbaar)
3. De versterker(s)
4. Luidsprekerkabels
5. De bronnen in deze volgorde:
a. FM Tuner
b. Opnameapparatuur, tape of minidisk
c. Streamers/DAC’s
d. CD/DVD spelers
6. Interlinks
7. Netvoedingskabels
1. De luidsprekers zijn het meest bepalende onderdeel van een audio-installatie. Luidsprekers en de akoestiek van de ruimte zijn bovendien erg met elkaar verbonden.
Een voorbeeld: Grote vloerstaanders in een relatief kleine ruimte leidt vaak tot problemen met reflecties. De ruimte raakt verzadigd en je krijgt last van een onevenwichtige klankbalans. Compacte monitoren met een regelbare actieve sub zullen een beter resultaat opleveren. Voor een grote ruimte (zeg 45 vierkante meter of groter) kun je vloerstaanders/kolomluidsprekers afwegen. Het laag is dan vaak wel net teveel of te weinig voor de ruimte waarin ze staan en dat is moeilijk bij te stellen.
Persoonlijk ben ik meer een voorstander van goede compacte monitor luidsprekers op goede stands, gecombineerd met een regelbare actieve sub woofer die een mooi strak laag produceert. Investeren in een echt goede sub loont! (Er zijn helaas ook veel slechte subs.) Het goed afregelen van het volume, de kantelfrequentie en eventueel de fase is wel een klus maar als hij goed staat wordt het ook super mooi. Door de regelbaarheid maak je de adaptie aan de ruimte!
Dan op de derde plek de versterkers:
(Eind)versterkers moeten voldoende vermogen/stroom kunnen leveren en passen bij het gedrag van de luidsprekers. Luidsprekers met een hoog rendement, uitgedrukt in db, hebben minder vermogen nodig dan luidsprekers met een laag rendement. Hoog is bijvoorbeeld 90db of hoger. Daar de interactie tussen eindversterkers en de luidsprekers heftig kan zijn, vooral indien het impedantieverloop van de luidsprekers grillig is, vormen deze twee onderdelen echt een koppel. Goede luidsprekerkabels helpen ook om dit samenspel goed te laten verlopen. 4 ohm luidsprekers zijn vaak wat lastiger aanstuurbaar dan 8 ohm luidsprekers. Ze belasten de versterker meer.
Dan nu een stoere uitspraak: Bij de bronnen zijn de onderlinge verschillen veel kleiner dan bij luidsprekers en versterkers. Streamers en DAC’s staan in mijn ranglijst bij bronnen op c. en CD/DVD spelers op d. wat betekent dat de onderlinge verschillen daar relatief gezien niet zo groot zijn. Probeer maar eens op een goede installatie het verschil tussen een CD speler van 500 euro en een van 4000 euro te horen. Dat is voor veel mensen een lastige klus! De verschillen tussen luidsprekers zijn wel vaak eenvoudig waar te nemen, ook al ben je nog geen geoefende luisteraar.
Dan verbindingskabels oftewel interlinks: Het gaat hier om hele kleine onderlinge verschillen, nauwelijks hoorbaar als je het vergelijkt met de verschillen tussen luidsprekers en versterkers. Stop er niet te veel geld in.
De sluitpost netvoedingskabels is omringt met een hoop magie maar voegt naar mijn mening nauwelijks wat toe. De standaard meegeleverde kabels volstaan prima. Een goed stekkerblok met een overspanningsbeveiliging beschermt je installatie tegen verstoringen op het net. Dat is wel een goede investering.
Nogmaals, het gaat in dit topic om de prioriteit der dingen op hoofdlijnen, niet over of het überhaupt een factor is. Maak als starter de juiste afwegingen als je voor het eerst in een installatie investeert. Als je de luidsprekers en versterker goed kiest dan heb je 80% geregeld. Experimenteer met de plek van de luidsprekers en de mate van indraaien naar de luisterplek. Daar is veel te winnen. Vaak is het resultaat het beste als je wat ruimte om de luidsprekers creëert. (Zet ze niet in de boekenkast!)
Hoe om te gaan met je budget?
Stel je budget op 100%, hoe liggen dan de optimale verhoudingen qua investering?
Het is natuurlijk maar een indicatie maar mijn verhoudingen zouden indicatief zijn:
35% van je budget in luidsprekers stoppen
30% Versterker
10% CD speler
15% Streamer met geïntegreerde DAC.
5% Tuner
5% Kabels met nadruk op luidsprekerkabels.
Quote from: audiotechneut on October 28, 2020, 17:01:00
Hoe om te gaan met je budget?
Stel je budget op 100%, hoe liggen dan de optimale verhoudingen qua investering?
Het is natuurlijk maar een indicatie maar mijn verhoudingen zouden indicatief zijn:
35% van je budget in luidsprekers stoppen
30% Versterker
10% CD speler
15% Streamer met geïntegreerde DAC.
5% Tuner
5% Kabels met nadruk op luidsprekerkabels.
't Valt me op dat je het belang van een goede akoestiek wel aanhaalt, maar 't vervolgens helemaal niet in je lijstje opneemt als er een budget te verdelen valt :dontgetit:
Quote from: Dirk on October 28, 2020, 17:07:02
't Valt me op dat je het belang van een goede akoestiek wel aanhaalt, maar 't vervolgens helemaal niet in je lijstje opneemt als er een budget te verdelen valt :dontgetit:
Wou net zelfde posten.
Ben het eens met luidsprekers op 1 en akoestiek op 2, maar dan moet je daar toch ook budget voor vrijmaken.
Trouwens haal je bij luidsprekers ook luidsprekerkabels aan, maar dan zet je het op de laatste plaats? Mijn mening hierover is inderdaad op laatste plaats (weinig bepalend).
Mijn uitgangspunt is dat de akoestiek vaak een gegeven is. Interieurwijzigingen doorvoeren voor het muzikale resultaat ligt vaak moeilijk bij de huisgenoten.
Dan snap ik ook niet dat akoestiek in je prioriteiten lijst op 2 staat. Wel noemen, geen prio geven zou voor een starter volstaan.
Quote from: audiotechneut on October 28, 2020, 17:54:06
Mijn uitgangspunt is dat de akoestiek vaak een gegeven is. Interieurwijzigingen doorvoeren voor het muzikale resultaat ligt vaak moeilijk bij de huisgenoten.
Er is ook veel winst te halen met redelijk onopvallende (foto)absorptiepanelen, gordijnen, etc.
En akoestiek is uiteindelijk punt 1. Zet een dure set speakers in een ruimte met veel galm en het resultaat is gewoon niet goed.
Die FM tuner zag ik even niet aankomen ;D
Quote from: Jazzman on October 28, 2020, 18:01:02
Dan snap ik ook niet dat akoestiek in je prioriteiten lijst op 2 staat. Wel noemen, geen prio geven zou voor een starter volstaan.
Het is het startpunt en heel bepalend. Het is dus zaak om luidsprekers te kopen die daarbij passen. Met vloerstaanders lukt het moeilijk om dat direct goed te doen. Vandaar mijn voorkeur voor regelbaar laag, oftewel monitor luidsprekers met een mooi karakter en dat aangevuld met een actieve sub.
Quote from: henkt1 on October 28, 2020, 18:06:26
Die FM tuner zag ik even niet aankomen ;D
Ik heb nog geen internetradio gehoord die kan tippen aan een FM tuner aan de kabel.
Even sticky gemaakt
Quote from: audiotechneut on October 28, 2020, 18:15:34
Het is het startpunt en heel bepalend. Het is dus zaak om luidsprekers te kopen die daarbij passen. Met vloerstaanders lukt het moeilijk om dat direct goed te doen. Vandaar mijn voorkeur voor regelbaar laag, oftewel monitor luidsprekers met een mooi karakter en dat aangevuld met een actieve sub.
In dit geval moet er dus een versterker/receiver met een (extra) pre out gekozen worden..... Als je voorkeur gehandhaafd wordt..
Quote from: Jazzman on October 28, 2020, 19:40:03
In dit geval moet er dus een versterker/receiver met een (extra) pre out gekozen worden..... Als je voorkeur gehandhaafd wordt..
Inderdaad. Of je hangt de sub aan een luidsprekeruitgang. Veel goede actieve subs hebben ook daar een ingang voor.
Quote from: audiotechneut on October 28, 2020, 20:03:10
Inderdaad. Of je hangt de sub aan een luidsprekeruitgang. Veel goede actieve subs hebben ook daar een ingang voor.
Actieve luidsprekers of DSP?
Denk nog steeds dat er iets meer nadruk moet zijn op akoestische maatregelen, ook al is dat niet sexy :)
Ga je voor een set compacte luidsprekers in combinatie met een actieve subwoofer dan is dit wel een lezenswaardig artikel over subs en het opstellen en aansluiten daarvan: https://hifi.nl/artikel/1620/Subwoofers-in-stereo.html
Quote from: audiotechneut on October 28, 2020, 18:15:34
Het is het startpunt en heel bepalend. Het is dus zaak om luidsprekers te kopen die daarbij passen. Met vloerstaanders lukt het moeilijk om dat direct goed te doen. Vandaar mijn voorkeur voor regelbaar laag, oftewel monitor luidsprekers met een mooi karakter en dat aangevuld met een actieve sub.
Mijn gedacht!
Zoals gezegd als je gaat voor een set met een combinatie van compacte luidsprekers ondersteund door een actieve (goed regelbare) sub dan is het zaak om aandacht te besteden aan de opstelling van de monitoren (op stevige stands) en de afregeling van de sub. Zie het lezenswaardige artikel van René van Es in de link. Wat ook belangrijk is, is dat je muziek gebruikt die je goed kent en waarvan je weet dat de opname erg goed is. Er moet ook fors laag in de opname zitten zodat je het volume van de sub zo kunt afstellen dat dat niet uit de hand loopt. Die muziekkeuze zal voor iedereen anders zijn. Wat ik hiervoor bijvoorbeeld gebruik:
Sad Old red van Simply Red van het album Picture Book.
Oxygene (part 2) van Jean Michel Jarre van het album Oxygene
La Mesita De Noche van Alberto Iglesias van het album Hable Con Ella. (hier zin onderaards laag in wat gecontroleerd op de achtergrond hoorbaar moet zijn)
The Trill is Gone van Patricia Barber van het album Café Blue
Foi Boa van Dominic Miller van het schitterende album Second Nature (Echt alles klopt bij deze opname. werkelijk fantastisch)
Nogmaals jou lijstje zal anders zijn maar gebruik muziek die je goed kent en waarvan de weet hoe het moet/kan klinken.
Quote from: henkt1 on October 28, 2020, 18:06:26
Die FM tuner zag ik even niet aankomen ;D
Redelijk obsolete ondertussen
Quote from: Nlmike on January 15, 2022, 22:30:30
Redelijk obsolete ondertussen
Ik heb zelf, naast een glasvezel, nog de coax aansluiting van Caiway met kabelradio. Dat klinkt super met een goede FM tuner. Internetradio kan hier niet aan tippen. Maar goed, kabelradio zal op termijn wellicht verdwijnen door de verdere uitrol van glasvezel. Iets waar ik niet naar uitkijk!
Quote from: audiotechneut on October 28, 2020, 18:17:46
Ik heb nog geen internetradio gehoord die kan tippen aan een FM tuner aan de kabel.
https://www.kieszeker.nl/blog/analoge-fm-radio-via-de-kabel-in-2021-definitief-uitgefaseerd/
Quote from: wilger on January 16, 2022, 12:39:04
https://www.kieszeker.nl/blog/analoge-fm-radio-via-de-kabel-in-2021-definitief-uitgefaseerd/
Informatieve website. Caiway staat daar inderdaad als uitzondering. Zij hebben nog steeds kabelradio. Gelukkig zit ik bij Caiway dus ik kan nog even genieten van goede kwaliteit radio! Ik heb ook een DAB+ tuner gekocht maar dat is echt minder. Er zit geen ziel meer in de muziek door al die compressie technieken. >:( De Quantis die genoemd wordt heb ik nog niet geprobeerd.
Beetje rare verdeling waar de prioriteiten te leggen. Minimaal 50% voor je luidsprekers, de rest is onbelangrijk de meeste versterkers doen wat ze doen moeten. Je praat over starters dus zullen het geen high end setjes zijn.
Nog wat aanvullende tips:
Als je eenmaal je set hebt dan is het ook zaak om er af en toe wat onderhoud aan te doen: Maak af en toe de luidsprekeraansluitingen schoon (op de luidsprekers en op de versterker) met een wattenstaafje met alcohol. Het is een laag-ohmig circuit en daar hoort geen stof/vuil/vet op te zitten. Als de luidsprekerkabels voorzien zijn van banaanstekkers en die zijn met schoefjes vastgezet, haal die er dan elke 3 a 3 jaar even af, knip er 2 cm af en snij de kabel opnieuw aan alvorens de stekkers er weer op te zetten. Stevig aandraaien die schroefjes en na een week nog een keertje aandraaien. Het koperoxide is dan weer weg. Koperoxide is een slechte geleider, vandaar.
Verder elke 2 a 3 jaar even de kap van de versterker eraf en voorzichtig de print stofvrij maken. (De meeste versterkers hebben sleuven in de kap voor de warmteafvoer. Daardoor gaat stof naar binnen.) Gebruik een zacht kwastje om het stof in beweging te krijgen en houdt de slang van de stofzuiger daar net boven. Stof op de printen leidt tot kruipstromen en is het ergste geval tot statische ontladingen. Daar kan elektronica niet goed tegen. Het ziet er bovendien netter uit als de boel weer stofvrij is.
Hm, grappig. Voor mij:
1. Luidsprekers
2. Akoestiek
3. Versterker (evenveel uitgeven als speakers)
4. Bron (liefst evenveel als versterker en luidsprekers, zoals Linn ook aan raadt)
5. Interconnects, luidsprekerkabels etc.
Qua hoe ze invloed hebben. Al zou ik al veel eerder interconnect upgraden. Kost weinig, veel plezier (Linn Black bv op Marktplaats kost een set 30-50 euro ofzo). Luidsprekerkabels in mijn ervaring is een set solid copper core UTP kabels al goed tot een flink eind omhoog. Dan pas gaat dat een verschil maken.
Maar ja, mijn ervaring.
Goede tips trouwens Audiotechneut!
Mijn pakket kabels koste zeker net zoveel als de Arcam zelf.
In mijn akoestiek, was het verschil niet klein maar juist best groot.
De juiste kabel bij de juiste amp kan juist veel uitmaken imo.
Of iedereen dit eraan op moet maken wil ik niet zeggen.
Dat moet je zelf proberen.
Mijn dealer is gelukkig zo goed een kabeltje naar zijn keuze, uit te lenen om te proberen eerste keer.
Bij mij pakt dat verrassend goed uit.
Akoestiek koste niks.
Daar heb ik left over demping voor gebruikt ;D