Levensduur projectorlamp

[Kjelt]

Hoi, ik heb verleden week een bezoek gebracht aan een afdeling waar ze ballasten voor o.a. projectorlampen bouwen. Ik heb daar een tijdje met een expert zitten praten en uiteraard (vanwege persoonlijke belang  ) eens uitgebreid vragen gesteld over levensduur, wat wel en niet te doen etc.

Wellicht weten velen van jullie dit al maar toch even de voor mij meest interessante antwoorden:

- De meeste impact op de levensduur van een projectorlamp is de ontstekingsfase oftewel het aanzetten.
  Als je dus het meeste uren uit je lamp wilt halen, kun je beter een aantal keren langer kijken dan vele keren kort.

- Het allerslechtste voor een projectorlamp is om deze als hij nog warm is te herontsteken oftewel re-ignition. Omdat de lamp nog warm is, is er tot een twee keer hogere ontsteekspanning nodig  om te ontsteken. De hogere ontsteekspanning leidt ook tot hogere slijtage van de electrodes wat weer leidt tot een sneller "dof" worden van de lamp (zie ook later) Ik vond dit vrij schokkend om te horen, het betekent dus dat als je twee films wilt kijken van 2 uur met een pauze van 15 minuten je de projector beter aan kunt laten staan.

- dan is er nog het grote verschil tussen praktische levensduur en theoretische levensduur.
Onder theoretische levensduur versta ik de tijd in uren totdat de lamp niet meer wil ontsteken. Onder praktische levensduur versta ik de tijd in uren totdat de lamp dusdanig in helderheid is teruggelopen dat er niet echt meer films mee kunnen worden bekeken (daar valt natuurlijk lang over te discussieren maar ik neem maar even de helft in helderheid aan), of je moet continu hercalibreren.

Omdat de electrodes door het branden slijten ontstaat er een metaaldamp in de lamp die langzaamaan neerslaat op het glas. Er zijn wel oplossingen voor bedacht maar toch zal het lampglas langzaam aan zwart worden (dof) en zal minder licht doorlaten. Per lamp/ballast zal deze tijd anders liggen toch wordt er een praktische levensduur van 1000 uur genoemd!!! Heel wat minder als de theoretische levensduur van 2000 tot 3000 uur die je vandaag de dag hoort. Nogmaals hier kun je lang over discussieren en het hangt ook van je kijkgedrag af.

Let op de levensduur van een lamp in uren wordt door de fabrikant gespecificeerd met een test die flink afwijkt van het standaard consumenten kijkgedrag.
De test is een steekproef van een groot aantal lampen en die gaat ongeveer als volgt:
De lampen worden 1x ontstoken en dan laten ze de lampen op nominale lampstroom (high mode is dit meestal) branden tot een bepaald % kapot is of dooft, dus zeg bv als 30% lampen kapot is dan is dit einde van de proef en de uren dat dit heeft geduurd wordt dan de levensduur van de lamp.
Dit kan goed 2000 uur zijn terwijl de lamp bij het kijkgedrag van een consument (iedere anderhalf uur ontsteken en doven) veel korter meegaat.

Update 4 december 2008:
De techneuten van een bekende nederlandse projectorlampen fabrikant zijn er in geslaagd om de levensduur van de UHP lampen significant te verlengen.
Door een speciale manier van lamp aansturing zijn ze er in geslaagd om de electrodes weer langzaam te laten "aangroeien".
Hierdoor zal de levensduur van de projectorlamp ongeveer verdubbelen.
Er is nu sprake van 4000 echte lamp-uren (was 2000 uur).
De electronica (ballasten) die deze technologie ondersteunen zullen eind 2008 / Q1 2009 uitgeleverd worden aan de projector fabrikanten.

Update 14 december 2008:
Er was een vraag: als de projector per ongeluk uitvalt en de lamp dus niet langer geforceerd mbv een ventilator wordt afgekoeld of dit schadelijk is voor de lamp.
In principe als de lamp het na het incident nog doet niet. Het enigste gevaar wat er bestaat is dat de lamp zijn warmte niet kwijt kan (te kleine ruimte) en daardoor springt (uit elkaar knalt). Uiteraard probeer je dit te voorkomen dus niet bewust doen! Mocht het desondanks een keer gebeuren dan heb je twee opties: of je laat hem rustig afkoelen en duimen dat hij niet springt, of je zet zo snel mogelijk de spanning er weer op en herstart de projector. In dit laatste geval slijt je lamp wel een beetje (zie hierboven bij hot restrike) maar voorkom je het te hoog oplopen van de temperatuur binnenin de projector (dit kan ook andere onderdelen zoals de elektronica wellicht beschadigen). Hopelijk komen er ooit projectoren die als de spanning er weer opgezet wordt de temperatuur meten en automatisch verder gaan met afkoelen.

Knipperen van de lamp
Op een gegeven moment zal iedere projector bezitter last krijgen van een zogenaamde knipperende lamp. Sommigen merken dit niet anderen storen zich hier meteen aan. Hoe dan ook dit kan geen kwaad tenzij het heel erg wordt.
Oorzaak
Zoals eerder in dit topic gemeld slijten de elektrodes langzaam af tijdens het branden. De lichtboog ook wel arc genoemd zal de kortste weg tussen de elektrodes zoeken echter als op een gegeven moment dit zodanig is gesleten dat er meerdere kortere wegen tegelijk zijn gaat de arc op de electrode staan te "springen" of dansen. Hij zal dan niet meer van 1 vast punt van de hot electrode naar 1 vast punt naar de cold electrode branden maar de arc gaat dansen en dat ervaar je als knipperen. Dit is normaal en zal na een aantal uren vanzelf weer overgaan als de electrode verder is bijgesleten. Echter dit is voor mij nogal storend en ik wil dan sneller weer een stabiel beeld.

Een remedie is om als je op economy (low power) mode kijkt om te schakelen naar full (high power) mode (je krijgt dan wel meer licht uiteraard).
Of als je al op high power keek terug naar low power mode (je krijgt dan wel minder licht uiteraard).
Wat er dan gebeurt is dat de aanstuurelectronica meer lampstroom door de lamp stuurt waardoor de arc een andere balans/evenwicht gaat zoeken , een ander punt op de elektrode en die is dan meestal wel stabiel.
Na een paar uur (afhankelijk van lamptype en stroom) kun je dan weer terugschakelen en je zult zien dat het knipperen verdwenen is.
Belangrijk Mocht het knipperen NIET verdwenen zijn of zelfs nog erger worden of voor veel langere tijd aanhouden dan zou dit een teken voor het einde van de lamp(levensduur) kunnen zijn. Dus probeer dit een of hooguit twee keer maar helpt het niet kies dan voor een nieuwe lamp of laat de unit even controleren.

[reza]

De helft wist ik al. Maar de andere helft niet, bedankt voor de info

[Erik]

Zeer nuttige info

[astrobart]

een warme lamp herontsteken wist ik niet, dat dat slecht was
thx

[reza]

een warme lamp herontsteken wist ik niet, dat dat slecht was
thx

Dat was dus de helft die ik ook niet wist!

[jeroenver]

Van welk merk zijn de projectorlampen het best van kwaliteit?
Weet iemand dat?
Heb zelf een panasonic pt-ae900e.

[danielo]

Hai,

Er zijn niet echt merken beter of slechter (helaas) het is wel zo dat het vermogen effect heeft op aantal uren. Ze kan een 120watt uhp lamp wel 10000h meegaan maar een 200/300 maar 1000 tot 2000.

Ik hou (voor een ander forum) al een tijd mijn laatste H78 lamp bij (philips lamp) indien jullie willen kan ik deze hier ook wel posten elke +/- 50 uur. Deze nummers lijken 'laag' en de 'dropoff' veel maar zijn volgens mij vrij normaal.

50 normal=429L, bright=569L
80 normal=414L, bright=540L
100 normal=379L, bright=523L
144 normal=362L, bright=506L
157 normal=358L, bright=502L
185 normal=355L, bright=494L
208 normal=350L, bright=485L
240 normal=350L, bright=481L
300 normal=338L, bright=456L
350 normal=329L, bright=431L
400 normal=308L, bright=405L
480 normal=295L, bright=395L
545 normal=287L, bright=384L

Dit zijn 'echte' lumens gemeten met een relatief goedkope lux meter. normal mode is the 'eco' mode van the optoma/themescene. Dit is de 2e lamp die ik nu bijhou en verwacht hem tot 1500h te kunnen gebruiken waarvan de eerste 800 in normal mode. Gebruik een scherm met een 1.2 gain en mik op een 'lage' lambert/foot van tussen de 8 en 12. Zal wisselen als ik lager dan 6 a 7 kom. Projector wordt gevoed voor een denon 2900vmSDI+vp30/102.

Gegroet,

Daniel.

[jeroenver]

Dat is interessant,zou leuk zijn als je dat ook hier post.

Greetz

[Kjelt]

Ik hou (voor een ander forum) al een tijd mijn laatste H78 lamp bij

Hoi Daniel,
als ik jouw data in een grafiekje zet en kijk wanneer het aantal lumens ongeveer gehalveerd is dan zit ik pas op bijna 800 uur !!!    Oftewel het bevestigd mijn eerste post dat je bij aanschaf rekening moet houden met ongeveer 1000 uur kijkplezier van je lamp. Er zit wel een buiging in de curve dus het kan best zo zijn dat je de 1000 uur wel gaat halen voor je op de helft zit, ik ben benieuwd naar de toekomstige gegevens.

[danielo]

Hai,

Prima dan ga ik dat doen. Ja het is een curve de afname gaat steeds langzamer in het begin was het +/- 1 lumens per uur verlies. Nu is het +/- .15 lumens per uur. Op deze manier kom je op 50% waarde van rond de 1500 uur maar das een voorspelling aan mijn kant. Helaas houden maar weinig mensen de output bij erg jammer want het kost niet zoveel om het te doen en geeft (helaas ) goed inzicht hoe lampen werken. Kan me voorstellen dat mensen schrikken van de resultaten maar ik heb zo'n voor gevoel dat mensen geen lux meters kopen om zichzelf vooral voor de gek te houden.

Het goeie nieuws is dat een beeld van 6 lambert/foot nog heel goed te bekijken is (in een 100% lightcontrolled kamer).

Meten is weten

Daniel.

[jeroenver]

Ik vraag mijn eigen af of ze de kwaliteit van projectorlampen niet kunnen verbeteren,want ik vind die 1000 uur niet echt veel die je aangeeft.Of is dit iets wat ze express doen zodat je maar zo snel mogenlijk een nieuwe lamp koopt?
Net zo iets als Epson met dat inkt drama.

Greetz

[Durk]

om lampen maak ik me niet erg druk, voordat ik er 1.000 uur op heb zitten, heb ik vast al weer een andere prj.

[danielo]

om lampen maak ik me niet erg druk, voordat ik er 1.000 uur op heb zitten, heb ik vast al weer een andere prj.

Helaas gebruik ik projectors best veel en probeer het op 1 projector per 2 jaar te houden . Deze H78 heeft al een kleine 2100uur gedraait in 1.5 jaar.

Daniel.

[jeroenver]

Gebruiken jullie projectors om alleen films te kijken of ook naar de gewone tvzenders?

[danielo]

Gebruiken jullie projectors om alleen films te kijken of ook naar de gewone tvzenders?

Ja dingen als voetbal, f1 en andere dingen. Gewone zenders (relatief) veel aandacht gekregen om goed te krijgen vooral door een dvdo vp30/abt102 scaler en alles waar kan digitaal te houden. Maargoed we hadden het over de ramp die we lampen noemen. Ik kan persoonlijk niet wachten op LED's voor onze DMD's .

Gegroet,

Daniel.

[Erik]

Yep en af en toe een avond xboxen met dubbele lichtintensiteit hakt er ook aardig in, uurtje of zes. Vooral als je een spel net hebt wil dat meer tijd kosten dan gewild.   De HT stand is dan minder geschikt is me opgevallen.

[J.A.F._Doorhof]

Meestal adviseren we mensen inderdaad na 1000-1500 uur de lamp te wisselen.
Laatst 2x een BenQ8700 hergecalibreerd na 1000 uur kwam er bijna geen licht meer vanaf 80ftlmb (gemeten dicht bij de projector) de andere met een net nieuwe lamp kwam netjes rond de 300 uit, op dezelfde lokatie

[spotmatic]

Als het inderdaad zo is dat je het beste de lamp kunt wisselen na 1000-1500 uur, dan betekent dit dat ik voorlopig geen LCD/DLP projector meer aanschaf. Ondanks de voordelen van een LCD/DLP (formaat, lichtopbrengst en makkelijke plaatsing) spreekt de levensduur van een CRT me meer aan. Dat ik daarbij plaatsingsproblemen heb neem ik dan maar op de koop toe: het beeld en het geweldige contrast maken alles goed!

[Durk]

oef... laatste jaar dan veel te weinig gekeken.. teller staat nog maar op 150 uur.. 
Daarom maak ik me nooit druk om lampen, tenzij ze bursten natuurlijk

[provia_f]

interessant.... Vooral dat herontsteken van een nog warme lamp. Bij mijn volgende film-marathon blijft de projector dus vrolijk aan staan tussen de films...

Gelukkig (qua kosten dan) behoor ik tot de "weinig-kijkers" (zit na een jaar gebruik op een uur of 100), dus als mijn lamp de 1000 uur echt haalt, heb ik denk ik allang een 1080x1920 projector voor de huidige lamp versleten is.

[danielo]

Hai,

ja ik zou alleen uitzetten als er meer dan een uur tussen kijken zit. Verder 'kost' het aanzetten ook +/- 30min van je lamptijd. Dit alles zijn natuurlijk maar richtlijnen helaas is het bij projector lampen ook een kwestie van geluk.

Daniel.

[jeroenver]

Gelukkig (qua kosten dan) behoor ik tot de "weinig-kijkers" (zit na een jaar gebruik op een uur of 100), dus als mijn lamp de 1000 uur echt haalt, heb ik denk ik allang een 1080x1920 projector voor de huidige lamp versleten is.

100 uur op een jaar?
Dat haal ik toch zeker al binnen een maand.
Dan kijk je maar 2 uur per week?
Waarom heb je dan eigenlijk een projector gekocht als ik vragen mag?
Het zou goedkoper voor je zijn als je 1 keer in de week naar de bioscoop zou gaan.

Greetz

[Durk]

tja.

[Kjelt]

Ik vraag mijn eigen af of ze de kwaliteit van projectorlampen niet kunnen verbeteren,want ik vind die 1000 uur niet echt veel die je aangeeft.Of is dit iets wat ze express doen zodat je maar zo snel mogenlijk een nieuwe lamp koopt?

Nee dit doet de producent die ik ken niet expres. Het is gewoon erg moeilijk om te voorkomen dat de UHP lamp "dof" wordt omdat dit bij het proces hoort. Het enigste grote probleem is dat de lichtopbrengst voor projecteren nogal kritisch komt. Overigens hebben bijna alle lampen hier last van, ook halogeen lampen en fluorescerende lampen zoals spaarlampen en tl buizen alleen gaat het daar langzamer en heb je het niet in de gaten omdat je dit licht niet meet en niet zo kritisch bekijkt als bij film (waar de calibratie qua kleuren etc. ook goed moet zijn en verandert). Het is een moeilijk chemisch proces waar nog steeds aan door ontwikkelt en verbetert wordt qua lichtopbrengst.

Als het inderdaad zo is dat je het beste de lamp kunt wisselen na 1000-1500 uur, dan betekent dit dat ik voorlopig geen LCD/DLP projector meer aanschaf. Ondanks de voordelen van een LCD/DLP (formaat, lichtopbrengst en makkelijke plaatsing) spreekt de levensduur van een CRT me meer aan.

Een DLP lamp kost nieuw ongeveer 500 euro dus kijk je wat lamptijd betreft ongeveer voor 40cent per uur.
Buizen van je CRT slijten ook en dat kan bij fout gebruik zelfs heel wat sneller gaan. Ik zou wel eens van een CRT expert willen horen wat ongeveer de halfwaardetijd van CRT buizen is (dus dat ze nog 50% lichtopbrengst geven) en dan de nieuwprijs van drie (RGB) van deze buizen tezamen.
Ik vermoed dat ze per uur niet veel goedkoper zullen zijn (tenzij 2e hands maar dat is geen eerlijk vergelijk).

[Hertog_Martin]

Nog even wat vragen dan..

Heb een epson TW600..

Keer met uitzetten bleef een lampje knipperen, die ging daarna uit, ik dacht eerst dat dat de afkoeperiode was, maar daarna niet nogmaals meegemaakt, sommige projectors hebben wel duidelijk een afkoelmodus.. ik zet de tw600 gewoon uit met de off knop op de remote maar las ook iets over 2 keer 'on' drukken.. is dat beter?

Is het beter om de lensdop na gebruik elke keer terug te plaatsen?

Hoe zit het met het schoonmaken van de lens?

Staat er nog spanning op de lamp in standby modus?